Nhiều người cho rằng Cảnh sát giao th.ông (CSGT) chỉ được dừng phương tiện khi phát hiện lỗi vi phạm và yêu cầu CSGT chứng minh vi phạm mới đưa giấy tờ để kiểm tra. Vậy vấn đề này đúng hay sai?
CSGT phải chứng minh vi phạm khi xử phạt
Theo nguyên tắc, người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm chứng minh vi phạm hành chính. Cá nhân, t.ổ ch.ức bị xử phạt có quyền tự mình hoặc th.ông qua người đại diện hợp pháp chứng minh mình kh.ông vi phạm hành chính (theo điểm đ khoản 1 Điều 3 Luật Xử lý vi phạm hành chính).
Thêm vào đó, khoản 3 Điều 19 Th.ông tư 65/2020/TT-BCA (được sửa bởi Th.ông tư 15/2022/TT-BCA), khi phát hiện, thu thập được th.ông tin, hình ảnh về hành vi vi phạm của người và phương tiện tham gia th.ông th.ông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật n.ghiệp vụ thì CSGT tiến hành dừng phương tiện giao th.ông để kiểm soát, xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Trường hợp người vi phạm đề nghị được xem th.ông tin, hình ảnh, kết quả thu thập được về hành vi vi phạm thì cho xem nếu đã có th.ông tin, hình ảnh, kết quả tại đó; nếu chưa có thì hướng dẫn người vi phạm xem th.ông tin, hình ảnh, kết quả khi đến xử lý vi phạm tại trụ sở đơn vị CSGT.
Như vậy, trước khi xử phạt, CSGT có trách nhiệm chứng minh lỗi của người tham gia giao th.ông khi xử phạt hành chính, có thể th.ông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật n.ghiệp vụ như camera, máy bắn t.ốc độ… hoặc trực tiếp phát hiện.
CSGT được quyền yêu cầu xuất trình giấy tờ dù kh.ông vi phạm
Một trong những quyền hạn của CSGT là được dừng các phương tiện đang tham gia giao th.ông đường bộ; kiểm soát phương tiện, giấy tờ của phương tiện; kiểm soát người và giấy tờ của người điều khiển phương tiện, giấy tờ tùy thân của người trên phương tiện đang kiểm soát.
Căn cứ khoản 2 Điều 10 Th.ông tư 65/2020/TT-BCA, khi dừng phương tiện thực hiện việc kiểm soát, CSGT phải kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện gồm:
– Giấy phép lái xe;- Chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao th.ông đường bộ, Bằng hoặc Chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng;
– Giấy đăng ký xe;
– Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới, xe máy chuyên dùng (đối với loại xe có quy định phải kiểm định);- Giấy chứng nhận bảo h.iểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới
– Các giấy tờ khác có liên quan theo quy định của pháp luật.
Cùng với đó, theo Điều 16 Th.ông tư 65/2020/TT-BCA, kh.ông chỉ riêng mỗi trường hợp phát hiện vi phạm giao th.ông thì CSGT mới được dừng xe kiểm soát mà vẫn còn 03 trường hợp khác, bao gồm:
– Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện giao th.ông đường bộ, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
– Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện để kiểm soát bảo đảm an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm và các hành vi vi phạm khác.
– Tin b.áo, p.hản ánh, kiến nghị, t.ố cáo của t.ổ ch.ức, cá nhân về hành vi vi phạm của người và phương tiện tham gia giao th.ông.
Do vậy, ngay cả khi người điều khiển phương tiện kh.ông vi phạm quy định về an toàn giao th.ông thì CSGT vẫn có quyền dừng xe để kiểm tra giấy tờ.
Do vậy, CSGT kh.ông cần phải chứng minh lỗi vi phạm của người tham gia giao th.ông trước khi yêu cầu xuất trình giấy tờ để kiểm tra. Việc yêu cầu CSGT chứng minh vi phạm mới đưa giấy tờ là trái quy định của pháp luật.
